Na pewno niejednokrotnie słyszałeś o fundacjach, stowarzyszeniach czy spółdzielniach socjalnych – wszystkie te podmioty tworzą ekonomię społeczną. Być może zastanawiałeś się nad założeniem organizacji pozarządowej lub chcesz poznać bliżej podmioty, w których działania możesz zaangażować się wolontariacko? Poznaj plusy i minusy prowadzenia działalności w formie spółdzielni socjalnej.
Spółdzielnię socjalną definiować można jako współdziałanie grupy ludzi w celu zapewnienia sobie miejsca pracy oraz polepszenia swojej sytuacji społecznej i ekonomicznej. Spółdzielnia socjalna jest specyficzną formą spółdzielni pracy. Działa w celu prowadzenia wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków, na rzecz ich społecznej i zawodowej reintegracji. Celem działania spółdzielni socjalnej jest powrót do uregulowanego życia społecznego i aktywności na rynku pracy jej członków/pracowników.
W ramach spółdzielczości socjalnej funkcjonują: spółdzielnie socjalne osób fizycznych i spółdzielnie socjalne osób prawnych. Jest kilka kwestii, które różnią te formy, jednak podstawy są w obu przypadkach tożsame. Podstawowym dokumentem regulującym działalność spółdzielni jest (podobnie jak w organizacjach pozarządowych) statut. To w statucie zawarte są takie informacje jak np. struktura, prawa i obowiązki członków, przedmiot działalności spółdzielni, wysokość wpisowego, liczba i wysokość udziałów, a także wszelkie regulacje dotyczące bieżącego działania.
Najważniejsze plusy i minusy prowadzenia działalności w formie spółdzielni socjalnej:
PLUSY:
- Demokratyczne zarządzanie, tj. równoważność głosów wszystkich członków spółdzielni w decydowaniu o jej działalności.
- Skupienie działalności na reintegracji społecznej i zawodowej członków spółdzielni, w tym możliwość przeznaczenia nadwyżki bilansowej na społeczną reintegrację członków/pracowników.
- Możliwość pozyskiwania dotacji, środków unijnych, ministerialnych oraz ubiegania się o środki przeznaczone dla podmiotów prowadzących działalność społecznie użyteczną prowadzoną w sferze zadań publicznych.
- Możliwość tworzenia miejsc pracy dla osób niebędących członkami spółdzielni.
- Możliwość korzystania z niskooprocentowanych pożyczek (z możliwością odroczenia spłaty) z Banku Gospodarstwa Krajowego, dedykowanych dla podmiotów ekonomii społecznej, w tym spółdzielni.
MINUSY:
- Konieczność stałego wypracowywania konsensusu i sprawnego funkcjonowania w grupie; ryzyko niepowodzeń spółdzielni ze względu na czynnik ludzki i konflikty w grupie.
- Nie do końca sprecyzowane prawo, przepisy regulujące działalność spółdzielni zawarte w kilku różnych ustawach.
- Negatywne konotacje nazwy „spółdzielnia socjalna”, uwarunkowane językowo, historycznie i kulturowo.
- Niemożność dzielenia między członków spółdzielni wypracowanego zysku.
- Obowiązek lustracyjny – każda spółdzielnia ma obowiązek przeprowadzenia lustracji swojej działalności przynajmniej raz na trzy lata, celem zbadania legalności, gospodarności i rzetelności działania.
Tekst pochodzi z poradnika „MOCni Wolontariatem” – czytaj/pobierz bezpłatnie!
Czytaj także:
Plusy i minusy prowadzenia fundacji
Plusy i minusy prowadzenia stowarzyszenia
Plusy i minusy prowadzenia zakładu aktywności zawodowej (ZAZ)
Plusy i minusy prowadzenia centrum integracji społecznej (CIS)
Plusy i minusy prowadzenia klubu integracji społecznej (KIS)
Plusy i minusy prowadzenia spółki z o.o. non for profit
Zadanie „Aktywne postawy młodzieży – podnoszenie kompetencji, przedsiębiorczości i odpowiedzialności w wymiarze środowiska – edycja 2017” współfinansowane ze środków Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu „Aktywne formy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu – nowy wymiar 2020”
Spółdzielnia socjalna – informacje w Polskim Języku Migowym
